Lotdagen: De Vlier van Vrouw Holle
(naar een sprookje van Karl Paetow)
Lang geleden tijdens een van de 12 Lotdagen in de midwintertijd, vlak nadat het licht herboren was, liep een oudere wijze vrouw door de besneeuwde velden en bossen.
Het was Vrouw Holle, die zich altijd in de loop van deze heilige nachten voorbereidde op de spannende tijd van de jaarwisseling. Want het was haar taak om het oude jaar uit het mensenland te verdrijven én het nieuwe toe te laten. Ze keek tevreden om zich heen, wat was alles mooi schoon en helder wit. Wat had ze hard gewerkt om het zo veel te laten sneeuwen dat alle zaden, bloemenbolletjes en dieren in hun holletjes op aarde nu onder een beschermende dikke deken van sneeuw veilig hun winterslaap konden doen. Zo liep Vrouw Holle genietend tussen de dennenbomen en over het witte heideveld. Het land was nog helemaal in de Joelstemming en alles en iedereen wat er leefde genoot van de 12 dagen magische stilte. Maar voor Vrouw Holle was het geen tijd van rust en stilte, als een zorgzame moeder, liep zij rond en keek of het land met al haar bewoners klaar waren om de grote sprong naar het nieuwe jaar te maken.
Meimerend liep ze over de heide en dacht eraan hoe deze in het nieuwe jaar op het eind van de zomer weer paars zou kleuren tot ze bij een scheve holle berk kwam daar hield ze even stil en luisterde naar het gezang van de bijen die daar overwinterden. Soms bukte ze even en luisterde naar de adem van de dieren die sliepen onder de deken van sneeuw of ze stopte bij een warm holletje of konijnen heuvel. Ze luisterde ook naar de stem van de stenen, die langs paden en riviertjes lagen. En geen boom of struik ging ze voorbij zonder te luisteren naar het sap dat onder de bast stroomde.
Bij alle afgestorven zomerbloemen hoorde ze de fluistering van nieuw leven. Maar toen kwam ze aan bij een kale, kronkelige boom, die helemaal alleen op de besneeuwde heide stond. Haar takken kraakten van de vorst en zuchtten onder de sneeuw .
Vrouw Holle luisterde er naar en hoorde haar klagende geluiden en ze vroeg aan de boom: "Wat scheelt je, wat zit je dwars?" Onmiddelijk antwoordde de boom narrig :"Waar bemoeit u zich mee?"
Intussen blies Vrouw Holle met haar adem de vele takken van de boom wat warmte toe "Kijk om u heen en kijk dan naar mij, u heeft nut en betekenis gegeven aan al uw kinderen. Mensen hebben hazelnoten nodig, berkentakken om bezems te maken en zelfs van de rottende mispels kunnen ze in de winter nog jam maken. U gaf het vlas goede vezels voor touw en alle bloemen kleur en geur om van te genieten. Alleen mij gaf u niets nuttigs of van betekenis. Zelfs de armste mensen willen mijn kruimelige hout nog niet voor hun haardvuur gebruiken."
Het verdriet en de pijn van de boom raakten het hart van Vrouw Holle diep en ze glimlachte vriendelijk: "Welnu, omdat je zo dol bent op mensen en graag nuttig voor hen wil zijn, zal ik je om te beginnen een naam geven. Jij en je zusters zullen vanaf nu Vlier heten en alles en iedereen zal dat weten. Ook geef ik jullie een nobele kracht, waardoor jullie als boom waardevol zoon."
En ze gaf de Vlieren genezende kracht in de bast, de bloesems en ze vulde de duizenden bessen met bloedrood gezond sap. De Vlier op de heide begon te stralen van dankbaarheid en trots. Nu telde ze ook mee. Vrouw Holle klopte als afscheid op haar stam en vervolgde haar tocht.
In het nieuwe jaar , toen ontberingen en ziekte de mensen in de dorpen teisterden, ontdekten ze al snel de helende magische sappen van de Vlierboom. Dus ze plantten de Vlier, waar ze nu wél van hielden, bij hun huizen en in hun tuinen en al snel was er geen plek meer te vinden in de dorpen waar de Vlier niet groeide en bloeide en haar bescherming aan mens en erf. Ze was in de lente en herfst een lust voor mens en dier. De kinderen speelden en dansten in de geur van de schaduwrijke bloesemschermen. De vogels genoten van de voedzame bessen in de herfst. De mensen droogden de bloesem voor thee en kookten siroop sap van de bessen, want de zieken werden beter van het drinken van haar sap en thee. Zo was de Vlier het het eerste Joelcadeau van Vrouw Holle voor mens en dier. En zo gaat het nu van mond tot mond: " De Vlier van Vrouw Holle doet wonderen!"